“Ze moeten je bij de GGZ onderbrengen”, is de letterlijke uitspraak. In eerste instantie kon het niet geloven. Zou er werkelijk een “christelijke leider” zijn, die zo’n uitspraak zou doen?
De eerste vraag is dus eenvoudig te beantwoorden: Ja, er loopt iemand op het christelijk erf rond in Nederland die dergelijke uitspraken doet. Luister zelf maar even…
Dan rijst natuurlijk de vraag in hoeverre een dergelijke uitspraak Bijbels is, dus duiken we de schatkist van Gods Woord in!
Het Zoeklicht
Maar eerst maken we even een uitstapje naar een artikel van Het Zoeklicht wat ik via iemand anders kreeg toegestuurd. Een artikel getiteld “Vermanen, terechtwijzen én bemoedigen” naar aanleiding van de tekst uit Spreuken 9:8
Wijs een spotter niet terecht, anders zal hij u haten. Wijs een wijze terecht en hij zal u liefhebben
Spreuken 9:8
Met deze tekst in gedachten wordt de reactie van Tom de Wal wel heel bizar! Als je een spotter terecht wijst, zal hij je haten! Een wijze zal je liefhebben…
Wie laat zich heden ten dage nog vermanen? Al gauw staan de haren recht overeind als we ons bemoeien met iemands aangelegenheden. Men ziet terechtwijzing vaak als een oordeel. Het verschil tussen die twee is ook best lastig.
Als je de video bekijkt dan is wel duidelijk dat de eerste vraag een schot in de roos is. En dit is een artikel uit 2017, dus 5 à 6 jaar oud. De situatie is er de afgelopen jaren helaas ook niet beter op geworden.
Tom, de Bijbelleraar
Tom de Wal staat zichzelf graag voor als Bijbelleraar. Hij heeft een enorme hoeveelheid aan video’s online gezet, maar daar ga ik nu verder niet op in. Uit de video blijkt duidelijk dat voor hem “oordelen”, “vermanen” en “bekritiseren” synoniemen zijn. Maar, klopt dat Bijbels gezien wel?
Als de Here Jezus zegt dat we niet moeten oordelen dan gebruikt Hij het Griekse woord ‘katakrinoo’. Het is ‘iemand naar beneden halen’. Dat doen we als we kwaadspreken of onbezonnen en onbarmhartig onze mening uiten.
Laat één ding duidelijk zijn. Ik ken niemand die “kritisch” kijkt naar bedieningen als Frontrunners Ministries van Tom, met de bedoeling de personen ‘naar beneden te halen’ of ‘kwaad te spreken’. Ook zijn de meeste reacties en postings die ik over dit onderwerp lees van de meeste mensen zeker niet onbezonnen of onbarmhartig!
Vermanen heeft een heel andere betekenis. Daarvoor wordt het woord ‘parakleo’ gebruikt, dat ‘erbij roepen’ betekent. Een herder roept een afgedwaald schaap terug bij de kudde. Hij veroordeelt het niet, maar brengt het terecht. Dat is de clou!
Bovendien houdt vermanen in de Bijbel niet alleen terechtwijzen in maar ook bemoedigen.
Wat wel gebeurt naar dergelijke bedieningen toe (en ja er zal best ergens een uitzondering te vinden zijn van iemand die wel kwaad spreekt en niets kan onderbouwen), is dat zij gewezen worden op de hiaten in hun Bijbelse fundament. Feitelijk blijkt dat hier al uit, want “oordelen”, “vermanen” en “bekritiseren” blijken helemaal geen synoniemen te zijn!
Het gaat er dus niet om om Tom als persoon omlaag te halen, ik ken de beste man helemaal niet persoonlijk en zoals vele van dergelijke figuren zal hij ongetwijfeld een innemende en charismatische persoonlijkheid hebben, maar om te wijzen op overduidelijke hiaten in zijn Bijbelse uitleg!
Mogen wij oordelen?
Mogen wij oordelen? Ja. Sterker nog: U doet de hele dag door niet anders. Als de wekker afloopt en u kijkt op de klok, dan oordeelt u dat u nog wel vijf minuten kunt blijven liggen.
Je kunt geen beslissing nemen zonder de opties te overwegen, te beoordelen. Het is een lastig onderwerp doordat veel vertalingen verschillende woorden door elkaar gebruiken, en de verschillende in de grondtekst gebruikte woorden, kunnen ook nog eens meerdere betekenissen hebben.
Toch zijn er wel een paar interessante teksten te vinden die niet al te veel diepgang vragen.
Staat het soms aan mij, hen te oordelen, die buiten zijn? Oordeelt ook gij niet [alleen] hen, die in uw kring zijn? Hen, die buiten zijn, zal God oordelen. Doet, wie niet deugt, uit uw midden weg.
1 Cor. 5:12, 13
De context maakt duidelijk dat wij “hen, die in uw kring zijn” wel degelijk moeten (be)oordelen. Vers 9 en 10 maken duidelijk dat wij wel om mogen gaan met hoereerders, geldgierigen en oplichters uit de wereld, omdat het onmogelijk is deze te ontlopen, maar dat wij niet om mogen gaan met hoereerders, geldgierigen en oplichters, die “broeder heten”.
Dat onderscheidt kun zonder oordeel niet eens maken! Oordelen is dus noodzakelijk in ons dagelijks leven! Vers 11 zegt dat we met zo iemand zelfs niet eens zouden moeten eten! Wie brengt dat nog in praktijk?
Openbaring 2:2
Een andere duidelijke tekst over oordelen is van Jezus Zelf en vinden we in Op. 2:2, in de brief aan de Gemeente te Efeze.
… dat gij de kwaden niet kunt verdragen en hen op de proef gesteld hebt, die zeggen dat zij apostelen zijn, maar het niet zijn, en dat gij hen leugenaars hebt bevonden
Op. 2:2
De gedeelten die rechtstreeks naar oordelen wijzen heb ik even onderstreept. En wat een bizar Bijbelgedeelte als je het naast de uitspraken van Tom de Wal in de video legt! Jezus complimenteert de Gemeente te Efeze zelfs op het oordelen over de leer van mensen en niet zozeer “bedieningen”. Over valse leraren en profeten die zij “leugenaars” hebben bevonden.
Hoe kan het toch dat Jezus onder meer deze Gemeente prijst voor hun onderscheidings- en beoordelingsvermogen, maar wij tegenwoordig in een tijd leven waarin mensen zeggen “Dus het etiket vals zou ik niet zo snel gebruiken”.
We zijn dus terughoudend geworden om dingen te benoemen waar Jezus complimenten voor uitdeelt!
Disclaimer
Let wel: Het beoordelen of zelfs veroordelen van een valse leraar of profeet is nog wat anders dan die persoon als persoon veroordelen! Dat oordeel komt God toe. Het is best mogelijk dat een valse leraar of profeet zelf misleid is en het met de beste bedoelingen doet.
Maar juist dan is het van nog groter belang om deze bedieningen te blijven vermanen! Dat is de Bijbelse opdracht voor elke christen die inziet dat een leraar of bediening de fout in gaat! Dat Tom de Wal duidelijk maakt dat hij niet open staat voor “terechtwijzing” of “bemoediging” is vervolgens zijn verantwoordelijkheid. Maar blijf waarschuwen!
Privé of openbaar?
En mag dat in het openbaar? Volgens mij wel. Ik krijg weleens de reactie dat ik de persoon er onder vier ogen op aan zou moeten spreken. Dat zou Bijbels zijn.
En dan kom ik eerst een andere tekst tegen:
De oudsten, die goede leiding geven, komt dubbel eerbewijs toe, vooral hun die zich belasten met prediking en onderricht. … Wie in zonde leven, moet gij in aller tegenwoordigheid bestraffen, opdat ook de overigen ontzag hebben.
1 Tim. 5:17, 20
Nou is deze een beetje tricky. Maar oudsten hielden zich in de eerste Gemeenten dus bezig met prediking en onderricht. Uit vers 19 blijkt dat Timotheüs een klacht tegen zo’n oudste pas aan mocht nemen, “tenzij er twee of drie getuigen zijn.”
Gezien de vele reacties en waarschuwingen aan het adres van de Wal, lijkt me duidelijk dat die twee of drie getuigen er inmiddels wel heel ruimschoots zijn. Rest alleen de vraag wie er in deze bedoelt is met “in aller tegenwoordigheid.”
Persoonlijk ben ik er geen voorstander van om de bekende vuile was buiten te hangen, maar soms ontkom je er niet aan. Het heeft niet mijn voorkeur om deze dingen op openbare tijdlijnen te plaatsen, maar als iemand vrijwel alleen maar christenvolgers op social media heeft, kan dat natuurlijk anders liggen. Dat mag iedereen dan ook zelf bepalen.
Een andere tekst is van Jezus Zelf en staat in het Mattheüs-evangelie.
Indien uw broeder zondigt, ga heen, bestraf hem onder vier ogen. In hij naar u luistert, hebt gij uw broeder gewonnen. Indien hij niet luistert, neem dan nog een of twee met u mede, opdat op de verklaring van twee getuigen of van drie elke zaak vaststa. Indien hij naar hen niet luistert, zeg het dan aan de gemeente. Indien hij naar de gemeente niet luistert, dan zij hij u als de heiden en de tollenaar.
Mattheüs 18:15-17
De stappen zijn dus duidelijk:
- Terechtwijzing onder vier ogen;
- Terechtwijzing onder zes of acht ogen;
- Terechtwijzing door de gemeente;
- Uitstoting.
Over het algemeen kunnen we er echt wel van uitgaan dat de valse leraars en profeten van tegenwoordig er persoonlijk op zijn aangesproken en vast ook wel meer dan één keer. Mocht dat niet gebeurt zijn, dan is dat niet juist, maar dan nog zouden ze moeten luisteren naar de openbare terechtwijzingen.
En dat doe je niet door een filmpje te maken waarin je zegt dat mensen “hun bek” moeten houden, of ‘bij de GGZ ondergebracht zouden moeten worden’. En het is natuurlijk helemaal bizar als dan ook nog blijkt dat je eigen leer niet met de Bijbel overeenkomt en je de termen gewoon op één hoop gooit door synoniemen te maken van woorden met een compleet verschillende betekenis.
Dus ja, het is geoorloofd om valse leraren en profeten aan het licht te brengen. Uit onder meer Openbaring, maar bijvoorbeeld ook 1 Thessalonicenzen 5:21, is dat gewoon een Bijbelse opdracht.
De manier waarop? Laten we vooral GEEN voorbeeld nemen aan dit filmpje van de Wal en het gewoon netjes houden, zonder mensen “naar beneden te halen.”